De gestage neergang van de IJzerbedevaart staat los van het electorale succes van Vlaams-nationalistische partijen. ‘Wij trekken toch een iets specifieker publiek aan’, zegt Paul De Belder, voorzitter van het IJzerbedevaartcomité, ‘We moeten dat durven toegeven.’
‘De mensen die nu nog komen, zijn hoogbejaarde kinderen van Wereldoorlog I-veteranen. Die mensen zijn gesteld op hun rust, een stukje taart en wat nostalgische herinneringen.’
‘Voor wie het meer rock en roll wil, is er altijd de IJzerwake,’ voegt De Belder er aan toe.
De IJzerwake was het radicaal-rechtse antwoord op de IJzerbedevaart na herhaaldelijke geweldincidenten tussen gematigde en extreme Vlaams-nationalisten in de jaren ’90.
‘Toch is de trend bij de IJzerwake vergelijkbaar’, stipt politicoloog Kris Deschouwer (VUB) aan, ‘Je merkt dat ook de mensen daar te oud en broos worden om nog echt aan gewelddadige acties mee te doen.’
Vanaf 2013 wordt het dus anders, en blaast het comité niet langer verzamelen onder de IJzertoren. ‘De IJzerbedevaart wordt een road tour’, zegt Paul De Belder, ‘We gaan met een delegatie langs bij alle grote Vlaamse rusthuizen. Er zullen ook optredens van Vlaamse artiesten bij zijn, demonstraties patchwork en projecties van De leeuw van Vlaanderen – een genreklassieker.’
Vanuit verschillende kringen krijgt De Belder kritiek dat de IJzerbedevaart zich nu helemaal settelt in zijn oubollige imago. Kris Deschouwer: ‘Die kritiek is begrijpelijk, maar onterecht. De IJzerbedevaart gaat nu voluit voor wat hij goed doet – senioren een gevoel van betrokkenheid geven – in plaats van vruchteloos te proberen om jongere mensen aan te trekken.’
Kris Deschouwer: ‘Zelfs het publiek van de IJzerwake is te oud aan het worden voor geweldacties.’
Op Seniorennet, de digitale trekpleister voor Vlaamse ouden van dagen, zijn de reacties gemengd. ‘Zolang ze maar komen na mijn siësta’, zegt André (79) schamper. ‘Ik hoop dat ze Christoff meepakken. Die jongen kan zo schoon zingen’, schrijft Francine (76). De opmerkelijkste reactie is van Cyriel (83): ‘Gaan ze echt De leeuw van Vlaanderen tonen? Ik had toch gehoopt op iets met meer special effects.’