De bekende politicoloog Carl Devos ziet zo’n veertig tot zestig ministers en staatssecretarissen die niet passen in hun huidige functie. Dat zei de Gentse professor vanochtend op Q Music. ‘De betrokken politici worden misschien beter tijdelijk uit de politiek gehaald om verder onheil te voorkomen’, suggereerde Devos. ‘Het blijft absoluut noodzakelijk dat ze de weg naar de samenleving terugvinden. Die weg is lang en ligt bezaaid met valse verkiezingsbeloftes.’
Koning Albert trok begin deze week aan de alarmbel en riep formateur Elio Di Rupo (PS) bij zich in zijn arendsnest in Ciergnon. Volgens ingewijden rekent de vorst niet meer op een nieuwe regering vóór de verkiezingen van 2014, maar maakt hij zich wel ernstig zorgen over de kwaliteit en de prestaties van de ontslagnemende regering.
‘Voor de koning moet er niet per se een nieuwe regering komen, zolang er maar gauw andere ministers aangesteld worden’, weet Devos. ‘Hij loopt niet hoog op met de competenties van de mensen die zich tegenwoordig federaal minister mogen noemen. Maar omdat zij zich al in een staat van ontslagneming bevinden, kan het staatshoofd hen niet nóg eens de laan uitsturen. Een oplossing die ieder burger nochtans genegen is.’
Di Rupo moest het gemoed van de koning nog verder bezwaren door het Belgische staatshoofd er op kousenvoeten aan te herinneren dat het niet alleen in de federale regering huilen is met de pet op. ‘De vorst was even uit het oog verloren dat dit land nog vijf andere regeringen telt: eentje voor de Duitstalige gemeenschap, eentje voor de Franse gemeenschap, eentje voor het Brussels gewest, een Waalse regering en tot slot de Vlaamse regering. Ook dáár hebben tientallen ministers en staatssecretarissen een postje te pakken gekregen’, legt Devos uit.
Volgens zijn berekeningen zijn er in totaal zo’n veertig tot zestig ministers en staatssecretarissen die in principe niet ministeriabel zijn. ‘Het gaat natuurlijk om een ruwe schatting. Een evident voorbeeld is Vlaams minister van Onderwijs Pascal Smet (sp.a), die de media haalt met totaal onwetenschappelijke analyses. Maar je hebt bijvoorbeeld ook mensen als Brigitte Grouwels (CD&V), van wie je nooit iets hoort, behalve als ze eigenhandig een rij bomen wil omkappen. Laat ons het erop houden dat een ruime meerderheid van de ministers niet geschikt is voor het ambt.’
Devos vraagt speciale opvang voor de ‘niet-ministeriabele ministers’. ‘Zij functioneren niet binnen een regering en moeten, zoals Smet, steeds van kabinet wisselen. Hun aanpak gaat de draagkracht van het parlement, de pers en de samenleving te boven’, waarschuwt de professor.
Formateur Di Rupo en premier van lopende zaken Yves Leterme (CD&V) erkennen het probleem en inventariseren samen de huidige opvangmogelijkheden. ‘Er bestaan al initiatieven waarbij lastige ministers tijdelijk uit de nationale politiek verwijderd worden, zoals de Europese Commissie, het Europees Parlement en de Oeso‘, stipt Devos aan. ‘Maar of die maatregelen voldoen, moet nog blijken. We moeten mogelijk meer op maat gaan werken.’
Carl Devos (UGent):
‘Een evident voorbeeld is Pascal Smet, die de media haalt met totaal onwetenschappelijke analyses’
De koning verlangt dat Di Rupo en Leterme zo snel mogelijk een concreet voorstel voorleggen om ministers te vervangen en de blinde vlekken in kaart te brengen. Of daar extra middelen voor nodig zijn, kon de formateur nog niet zeggen. ‘Belangrijk is wel dat we als samenleving in onze politici blijven investeren’, aldus nog Devos. ‘De probleemministers wegsteken in een apart circuit, zoals het bankwezen, kan niet de bedoeling zijn. Wie weet wat ze daar allemaal kunnen aanrichten.’