In de schaduw van het een of ander warrig besluit over de kernuitstap hebben de regeringsonderhandelaars eveneens een akkoord bereikt over de pensioenen. Omdat er dringend flink wat bespaard moet worden, hebben de onderhandelende partijen besloten om de pensioenen eindig te maken in de tijd. Tot vandaag is België samen met Griekenland het enige EU-lid dat pensioenen ook na de dood blijft uitkeren.
‘Met die maatregel gaf de overheid een verkeerd signaal aan bejaarden’, zegt voorzitter Alexander De Croo van Open Vld. ‘Wij erkennen dat ouderen recht hebben op een pensioen, maar het mag geen hangmat worden. Als mensen zelfs ná hun dood geld blijven trekken, heeft de staat geen stok achter de deur om hen te dwingen het tijdelijke voor het eeuwige te ruilen. En hoe langer mensen leven, hoe minder productief ze zijn en hoe meer ze kosten. Daarom om moet er meer gestorven worden.’
Concreet trekt het nieuwe akkoord de pensioenleeftijd op tot zeventig jaar. Tijdens de eerste vijf jaar krijgen gepensioneerden maandelijks een som die 75 procent van hun laatste loon bedraagt. Daarna wordt het pensioen gehalveerd en drie jaar later wordt de bejaarde geschrapt uit het pensioenregister. Bij een voortijdig overlijden is de familie voortaan verplicht om de Rijksadministratie der Pensioenen op de hoogte te brengen.
‘De staat zal per persoon dus maximaal acht jaar pensioen uitbetalen’, becijfert De Croo. ‘Dat komt neer op een besparing van 8 miljard euro, ongeveer exact wat we nodig hadden. Maar ons gaat het in dit dossier niet over besparen, maar over het desactiveren van burgers. Voor de échte besparingen zijn we op zoek naar 8 miljard in andere uitgavenposten.’
Onder druk van de PS moesten Open Vld en MR wel aanvaarden dat gepensioneerde ambtenaren niet onder de nieuwe regelgeving vallen. ‘Zij zijn vastbenoemd als gepensioneerden. Je kunt ze hun statuut nooit van hun leven afpakken, en ook niet daarna’, verklaart professor overheidsbegrotingen Herman Matthijs (VUB). ‘Zo paait de PS haar Waalse achterban. In het zuiden van het land zijn de meeste werknemers immers statutair in dienst van de overheid.’
Zodra de regering-Di Rupo van start gaat, wordt een overheidsdienst in het leven geroepen om de maatregel op het terrein af te dwingen. ‘In ruil voor een sterkere bestrijding van fiscale fraude hebben wij ermee ingestemd dat inspecteurs controleren of bejaarden wel genoeg inspanningen leveren om een levenseinde te zoeken’, zegt Bruno Tobback, voorzitter van sp.a.
Alexander De Croo:
‘Wij erkennen het recht op pensioen, maar het mag geen hangmat worden’
Alexander De Croo drukt erop dat de liberale partij het grootste respect heeft voor ouderlingen als personen. ‘Daarom ijveren wij ervoor dat elke bejaarde een rijbewijs krijgt, zelfs als het al afgepakt is of als hij er nooit één behaald heeft. Een ouderling die brokken maakt, verliest niet zijn rijbewijs, wel zijn pensioen’, stelt De Croo. ‘Wij geloven in de kracht van het individu. Als het individu niet krachtig blijkt, wordt het vanzelf uit het systeem gefilterd.’