Tijdens de staking van vorige week maandag bleven maar liefst 98 procent van de treinreizigers weg uit de stations. Voor de staking van volgende week worden nog meer onaangekondigde afwezigheden verwacht. Treinreizigers kiezen almaar meer voor productief thuiswerk of voor verlof, in plaats van vruchteloos op een perron te staan wachten.
De spoorwegvakbonden zijn daar niet over te spreken. ‘Als niemand nog de trein neemt op onze stakingsdagen, dan heeft niemand meer last van onze acties en wordt ons stakingswapen inefficiënt en nutteloos’, verklaart Jos Digneffe van ACOD. ‘De reizigers zetten ons zo voor het blok. Dat kan niet door de beugel.’
Luc Piens van ACV ziet nochtans een makkelijke oplossing: ‘Wij respecteren het recht van de reizigers om niet met de trein te reizen, maar vragen dat dat aan bepaalde regels wordt onderworpen. Zo moeten ze minstens twee weken op voorhand aankondigen wanneer ze van plan zijn het reizen te staken. Dan kunnen wij onze stakingskalender daaraan aanpassen. Bovendien eisen we een minimale dienstverlening tijdens onze stakingen. Als er minstens honderd reizigers in elk station staan te koukleumen, zijn onze stakingen niet compleet zinloos.’
Ook de vele spontane stakingen van reizigers zijn de bonden een doorn in het oog. ‘Het kan niet dat reizigers zonder verwittiging de trein niet nemen. Het simpelste griepgolfje hoeft maar uit te breken of ze blijven massaal weg uit onze stations en treinen’, constateert OVS-voorzitter Luc Pauwels. ‘Het zelfde liedje bij banale probleempjes zoals pedagogische studiedagen, internationale voetbalfinales of bedrijfssluitingen. Zelfs een plotse zonnige dag is tegenwoordig al voldoende om het treinreizen neer te leggen. Wíj zouden het eens moeten proberen: het kot zou te klein zijn.’
De reizigersvereniging TreinTramBus geeft toe dat dit soort gedrag van de reizigers niet hoort. ‘Dit is storend voor het treinpersoneel en stelt treinreizigers in een slecht daglicht’, aldus woordvoerder Jan Vanseveren. ‘We verontschuldigen ons bij alle spoorwerkers en roepen onze leden op om toch iedere dag de trein te nemen.’
Eerder kwam de reizigersvereniging al negatief in het nieuws door haar rampzalige stiptheidscijfers. De stiptheid van treinreizigers was nog nooit zo laag als het voobije jaar. In totaal kwamen maar 85,7 procent van de reizigers met een vertraging van minder dan zes minuten opdagen in het station. Als ook de reizigers worden meegeteld die helemaal niet komen opdagen, zakt het stiptheidscijfer zelfs naar 84,2 procent. Dat is een absoluut dieptepunt. In 50,7 procent van de tijd lag dit aan de treinreizigers zelf. Lastige kinderen, trage trams en kapotte wekkers zijn de meest aangehaalde excuses.