Waar blijft de Boerenbond? Dat was de vraag die wekenlang onbeantwoord bleef na de zware regenval van midden november. Unizo richtte een meldpunt op voor getroffen ondernemers. Prins Filip en federaal minister van Binnenlandse Zaken Annemie Turtelboom (Open VLD) gingen het rampgebied bezoeken. Slachtoffers deden uitgebreid hun verhaal op televisie. Twee weken later erkende de federale regering de zware regenval en overstromingen als ramp, waardoor schadevergoeding mogelijk wordt.
Al die tijd bleef het verbazend stil bij één belangengroep: de Boerenbond. Nochtans staan landbouwers traditioneel bekend als een bevolkingsgroep die makkelijk en veel klaagt. Het antwoord op de radiostilte is even eenvoudig als verbijsterend. Navraag leert dat de Boerenbond stomweg is vergeten te reageren.
Het was de West-Vlaamse landbouwer Gerard Verheyen die de kat de bel aanbond. ‘Ik betaal al jarenlang als een goede burger mijn bijdrage aan de Boerenbond. Dan verwacht ik dat ze mijn stem laten horen.’ Naar eigen zeggen had de landbouwer geen last van het water. Zijn boerderij staat in Oudenburg bij Oostende, een regio die niet door de zondvloed werd getroffen. ‘Maar het is niet omdat ik nu geen schade heb, dat het niet had gekund. Stel dat het water wel anderhalve meter hoog in mijn stallen had gestaan. Dan waren al mijn varkens verdronken. Voor een varkensboer als ik betekent dat bijna zeker het faillissement.’
Bij de boerenbond zijn ze zich bewust van het probleem. ‘Feit is dat de overstromingen op een bijzonder slecht moment vielen voor ons’, zegt woordvoerder Anne-Marie Vangeenberghe. ‘De oogst was al binnen en de nieuwe gewassen waren nog niet geplant. Regen zet in die omstandigheden wel de velden onder water, maar veroorzaakt voorts niet veel schade. Een ongelukkige situatie voor onze leden, want het is uiteraard zo dat zij in dergelijke omstandigheden geen beroep kunnen doen op het rampenfonds. Een gemiste kans.’
De Boerenbond vraagt een bijsturing van het rampenfonds. Volgens het landbouwerssyndicaat is het achterhaald dat enkel boeren die rechtstreeks door een ramp getroffen zijn op het steunfonds beroep kunnen doen. “Als zo’n zondvloed over België trekt, zijn wij allemaal slachtoffers. Je hebt er die met hun voeten in het water staan. Maar ook andere leden voelen het noodweer. Je zit voor tv gekluisterd, je leest al eens wat langer in de krant. Tijd –en dus geld- die men eigenlijk op het rampenfonds zou moeten kunnen verhalen.”
Maar er is ook de mentale schade. ‘De angst is niet te onderschatten’, zegt Gerard Verheyen. ‘Zal het mij ook overkomen? En als het gebeurt, wat dan?’ Volgens de Boerenbond maken dergelijke ‘mentale faillissementen’ de stiel bijzonder zwaar. Ze vraagt daarom een tussenkomst van het rampenfonds ten belope van het kadastraal inkomen van de velden die mogelijks onder water kunnen lopen.
Gerard Verheyen: ‘Stel dat het water wel anderhalve meter hoog in mijn stallen had gestaan. Dan waren al mijn varkens verdronken’
In een eerste reactie zei uittredend premier Yves Leterme (CD&V) het idee ‘niet ongenegen’ te zijn, maar voegde hij eraan toe dat een regering in lopende zaken niet bevoegd is om een vergoeding wegens mentaal faillissement verplicht te maken.