Tegen een werkende vrouw zeg je niet dat ze goed bezig is, maar wel dat ze er goed uitziet. (Foto Drew Leavy)

Vrouwen niet altijd gebaat bij complimentjes

Veel mensen vinden het fijn een complimentje te krijgen. Ook vrouwen bloeien er vaak van op. Toch blijkt dat complimenten niet altijd goed zijn voor de ontwikkeling van een vrouw. Het kan zelfs averechts werken.

In zijn paper legt psycholoog Freddie Prummelmans (KU Leuven) uit dat hij onderzoek heeft gedaan naar twee vormen van complimenteren voor vrouwen. De eerste vorm is het geven van persoonsgerichte complimenten en de tweede vorm is het geven van gedragsgerichte complimenten. Een voorbeeld van de eerste vorm is: ‘Wat ben jij een lekker ding.’

‘Dat heeft betrekking op de persoonlijkheid zelf’, verduidelijkt Prummelmans in een vooraanstaand wetenschappelijk tijdschrift.

Bij de tweede vorm wordt gekeken naar het gedrag van een vrouw. Een voorbeeld hiervan is: ‘Wat heb jij dit complexe probleem op doortastende wijze rechtgetrokken!’

Uit Prummelmans’ onderzoek komt naar voren dat vrouwen met een lage zelfwaardering hoofdzakelijk gedragsgerichte complimenten krijgen. ‘Waarschijnlijk denken mannen dat gedragsgerichte complimenten de zelfwaardering van vrouwen verhogen. Daarom zeggen ze tegen onzekere vrouwen vaker: “Wat heb jij dat goed gedaan!”’

Maar juist vrouwen met een lage zelfwaardering zijn niet gebaat bij dergelijk complimenten, zo tonen talloze experimenten aan. Wanneer vrouwen gedragsgerichte complimenten krijgen, beseffen ze dat ze iets uitzonderlijks hebben gedaan: namelijk níét falen bij het uitvoeren van een taak. Daarbij gaan ze zich sneller schamen voor hun persoon. ‘Als vrouwen een compliment krijgen voor hun prestaties, voelen ze zich onzeker over hun uiterlijk. Waarna zij zich helemáál slecht voelen over zichzelf’, weet Prummelmans.

Persoonsgerichte complimenten, zoals ‘Wat hebt u een flonkerende derrière!’, veroorzaken geen gevoelens van schaamte, ook niet bij vrouwen met een laag zelfbeeld. ‘Als vrouwen een compliment krijgen over hun uiterlijk, koppelen zij hun zelfwaarde niet aan hun presteren. Daarom is het over het algemeen beter om complimenten te richten op de persoon dan op het gedrag’, legt Prummelmans uit.

Freddie Prummelmans:
‘Als vrouwen een compliment krijgen voor hun prestaties, voelen ze zich onzeker over hun uiterlijk’

De psycholoog raadt mannen aan om complimenten te blijven uitdelen, zeker nu het Internationale Vrouwendag is. ‘Maar wees u bewust van mogelijk negatieve gevolgen van gedragsgerichte complimenten, zeker als u weet dat uw vrouw onzeker en labiel is. Goedbedoelde complimenten kunnen vreselijke averechtse effecten hebben, zoals het verzaken aan de echtelijke plichten.’