De politieke druk om de inhoud van het Jaarrapport 2012 van Staatsveiligheid openbaar te maken is zeer groot. Zo groot dat het administrateur-generaal Alain Winants duizelt. Het parlement wil inzage in de operationele dossiers van de Belgische geheime dienst, maar Winants is aan handen en voeten gebonden: zelfs hij mag zijn eigen verslag niet meer inkijken omdat alles bij Staatsveiligheid zo geheim is dat werknemers niet eens de prikklok mogen gebruiken, niet mogen meedelen aan hun oversten hoe lang hun middagpauze geduurd en geen verslag mogen opmaken van de activiteiten die ze wel of niet hebben uitgevoerd. Kortom: zelfs binnen de Sûreté de l’État weet niemand van toeten of van blazen.
Gelukkig wemelt het van de lekken binnen de geheime dienst en circuleren Jaarrapporten vaker buiten dan binnen de Staatsveiligheid.
Zevendertig bladzijden telt het jongste jaarrapport. De eerste negen pagina’s worden besteed aan een dankwoord, een voorwoord, een colofon en een inhoudstafel. Op de laatste vijf pagina’s zijn de foto’s van het jaarlijkse personeelsfeest gepubliceerd, uiteraard met zwarte balkjes voor de gezichten van de betrokkenen.
De omvang van het activiteitenrapport lijkt een beetje mager, als je weet dat de Staatveiligheid momenteel 4.962 werknemers in dienst heeft, waarvan de pseudoniemen worden opgesomd op pagina’s 13 tot en met 29. ‘Waarmee houden al die mensen zich bezig? Houdt de Staatsveiligheid informatie achter? Opdoeken die handel‘, blaft Renaat Landuyt (sp.a).
Alain Winants bijt van zich af. ‘Vindt u het rapport dun? Wel, ik kan u niet zeggen of het dun of dik is, want dat is geheim. Tenzij een journalist mij mijn eigen rapport clandestien doorspeelt, weet ik zelf niet wat daar allemaal in staat’, blaast de administrateur-generaal. ‘Ik heb alle informatie over onze activiteiten opgesomd. Tenminste, alle informatie waarover ik beschik. Precies zoals de wet mij dat oplegt. Dus misschien beschik ik niet echt over veel informatie. Ofwel hebben onze mensen gewoon niet zo veel om handen. Wie zal het zeggen?’
‘Ik zal het zeggen’, zegt alweer Renaat Landuyt. ‘Het Jaarrapport maakt geen melding van politici en sektes, hoewel dat onlangs nog uitgelekt is. Ook onvermeld in het rapport, zijn de vermeende onderzoeken naar het Vlaams Belang. Ofwel is die informatie verzonnen ofwel weet Staatsveiligheid niet waar zij mee bezig is. In beide gevallen herhaal ik: afschaffen die geheime dienst!’
De chef van het Belgische spionnenleger kan echter niet ingaan op concrete dossiers. Hij houdt wel vol dat de beschuldigingen niet kloppen. ‘Helaas mag ik mij daar verder geen uitleg over geven. Geheim, ziet u’, stipt Winants aan. ‘Maar mocht ik dat toch mogen doen, zou het erg duidelijk zijn dat er geen enkel probleem is, toch geen probleem waar wij, alle geheimhouding in acht genomen, weet van hebben. Geloof dus gewoon maar wat ik zeg en verder geen vragen meer.’
Alain Winants:
‘Tenzij een journalist mij mijn eigen rapport clandestien doorspeelt, weet ik zelf niet wat erin staat’
Voor minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld) is de maat stilaan vol. ‘Telkens als ik meneer Winants een vraag stel, repliceert hij dat hij mij onmiddellijk zou moeten neerschieten als hij mij het antwoord gaf’, zucht Turtelboom.
Volgens Winants ligt het probleem duidelijk elders. ‘Maar waar precies mag ik u echt niet vertellen.’