Bart De Wever verknoeit de formatie van het schepencollege door almaar bijkomende eisen te stellen en blijft uiteindelijk aan de zijlijn staan.

De Wever mispakt zich wéér aan formatie

De verkiezingen in Antwerpen draaien uit op een ware triomf voor Bart De Wever. De N-VA-leider herhaalt echter zijn stunt van 2010-2011 en laat uiteindelijk Patrick Janssens de pluimen in zijn gat steken.

Dat Bart De Wever de Antwerpse gemeenteraadsverkiezingen wint, is allang een uitgemaakte zaak. Zijn partij, de N-VA, wordt de grootste partij van Antwerpen. Huidig burgemeester Patrick Janssens (Stadslijst, een kartel tussen sp.a en CD&V) haalt weliswaar nog meer stemmen dan in 2006, maar blijft toch onder de monsterscore van uitdager De Wever.

Maar Antwerpen zal verdeeld gestemd hebben. De Wever staat sterk in het rijke noorden van de stad, in wijken als Luchtbal, Deurne-Noord en Ekeren. Het arme zuiden, met wijken als Wilrijk, Berchem en Zurenborg, zal massaal socialistisch stemmen. Janssens mag dan niet de grootste van heel Antwerpen worden, de overwinningsroes in het zuidelijke deel van de stad is er niet minder om.

De twee zelfverklaarde winnaars komen maandag al bijeen op een informele top in een landgoed in het Rivierenhof, waar ze een herenakkoord sluiten. De Wever staat, zoals hij voor de verkiezingen al bekend had gemaakt, de burgemeesterssjerp af aan Janssens. In ruil verwacht hij wel dat het bestuursakkoord zijn N-VA-programma integraal overneemt. Zo zal de Antwerpse coalitie meer kinderen en ouderen naar de stad lokken door weer overal auto’s voorrang te geven en meer veiligheid garanderen door met minder ambtenaren meer vuil in de straten op te kuisen.

Na enkele succesvolle weken als informateur geeft De Wever het initiatief door aan Janssens, die preformateur wordt. De besprekingen vorderen echter alsmaar moeilijker doordat De Wever steeds méér bijkomende eisen op tafel begint te leggen. Uiteindelijk barst de bom wanneer De Wever de terugkeer naar de oorspronkelijke plannen voor een Lange Wapper-brug op tafel legt. Janssens begrijpt dat De Wever eigenlijk helemaal niet tot een akkoord wil komen en gooit na 82 dagen de handdoek in de ring.

Er volgt een afkoelingsperiode waarin Ludo Van Campenhout (N-VA) en Robert Voorhamme (sp.a) optreden als bemiddelaars, maar de sfeer blijft slecht. De Wever trekt uiteindelijk de stekker uit de bemiddelingspogingen en begint aan een opdracht als verduidelijker. Het compromisvoorstel dat hij na tien dagen voorlegt, blijkt gewoon een kopietje van zijn eigen programma en wordt door de andere onderhandelaars verworpen.

Op dat ogenblik komt er een wit konijn op het toneel: Peter Mertens (PVDA) wordt bemiddelaar en probeert een nieuw compromis te bereiken. Na drie maanden mislukt zijn opdracht omdat de CD&V per ongeluk ‘nee’ zegt in plaats van ‘enerzijds, anderzijds’. Maar ook De Wever en Janssens hebben ‘fundamentele opmerkingen’ en wensen ‘belangrijke aanpassingen voor een beter evenwicht’. Als beloning mogen ze tot een triumviraat rond Mertens toetreden, om te zorgen dat ook de laatste pogingen van de extreem linkse bemiddelaar mislukken.

Voor de vorm mag vervolgens ook de in Antwerpen weinig populaire Annemie Turtelboom (Open Vld) een maand tijd verspelen als informateur, waarna eindelijk de CD&V het heft in handen neemt en Marc Van Peel als onderhandelaar het veld instuurt. De slaagt erin om Bart De Wever een tijdje uit het stadhuis te houden, waardoor Patrick Janssens zich opnieuw gesterkt voelt om een poging als formateur te wagen.

Janssens roept alle partijen bijeen voor een frisse start, maar De Wever weigert. Hij beweert bij hoog en bij laag dat de anderen hem eruit hebben gezwierd, maar politicologen zijn het erover eens dat De Wever in feite al met zijn hoofd bij de verkiezingen van 2014 zit, waar hij het goede lokale resultaat van zijn partij wil bestendigen door de N-VA ook federaal te verankeren.

N-VA-lijsttrekker beweert bij hoog en bij laag dat de anderen hem eruit hebben gezwierd

Zonder De Wever verlopen de onderhandelingen vlotjes en zijn er nog slechts een kleine 150 dagen nodig om tot een bestuursakkoord voor Antwerpen te komen. En passant slaagt Open Vld er ook nog eens in om Groen uit het bestuur te wippen zonder dat die het doorhebben, zodat ze toch trouw alle beslissingen van het schepencollege zullen steunen.

Na 536 dagen, één dag méér dan het Belgische record, is er uiteindelijk een bestuur voor Antwerpen, met Janssens aan het hoofd van een monstercoalitie van sp.a, CD&V, Open Vld en PVDA. Off the record laat De Wever weten blij zijn dat hij het record formatiebesprekingen andermaal gebroken heeft. Wanneer de camera’s draaien, maakt hij zich boos omdat het schepencollege niet over een meerderheid beschikt in het noorden van de stad.

In de aanloop naar 14 oktober schetst De Rechtzetting quasi dagelijks een portret van de opvallende winnaars in de belangrijkste steden.