Met het Lambermontakkoord van 2001 werd het weer een bevoegdheid van de gewesten. Daardoor bepaalt de Vlaamse regering zelf wat voor weer het wordt in Vlaanderen. ‘Zo kunnen we het weer meer laten aansluiten op de noden van de Vlaamse bevolking, want die heeft andere voorkeuren dan de Waalse volksstammen’, verklaarde toenmalig Vlaams minister van Weer Bert Anciaux (VU/Spirit/sp.a).
Binnen de Vlaamse regering is minister van Binnenlands Bestuur Geert Bourgeois (N-VA) bevoegd voor het meteorologische beleid. Vorig jaar roemde minister-president Kris Peeters (CD&V) nog de visie waarmee Bourgeois een weerbeleid voert dat dicht bij de burger staat. Vanuit de oppositie krijgt hij echter al langer kritiek wegens zijn ‘onevenwichtige weerpolitiek’.
‘Minister Bourgeois speelt enkel in op de noden van zijn kiespubliek, de West-Vlaamse middenklasse’, vindt volksvertegenwoordiger Mieke Vogels (Groen). ‘De West-Vlaamse boeren kregen op hun akkers gemiddeld genomen meer regen toebedeeld. In de oostelijke provincies viel er nauwelijks een druppel. Extra zon aan de kust zorgde ervoor dat de horeca grotere winsten kon boeken, te veel zon in de Kempen joeg de toeristen naar de lommerrijke Ardennen of de terrassen van de kunststeden.’
Het Vlaams Belang keurt Bourgeois’ voorkeur voor zonneschijn en blauwe hemels af. ‘Regen, wind en mist horen tot het Vlaamse culturele patrimonium en dragen bij tot de identiteit van de Vlaming’, verklaart fractieleider Filip Dewinter. ‘Het is nooit positief als een traditie voorgoed verloren gaat. Daarbij gaan allochtonen zich hier veel te snel thuisvoelen als het elke dag stralend weer is. Zo kunnen wij geen geloofwaardige terugkeercampagne voeren.’
Ondertussen is de Vlaamse Regering zelf tot het besef gekomen dat een Vlaams weerbeleid gedoemd is tot mislukken. ‘Met het weer kun je niet scoren bij de bevolking’, erkent Bourgeois. ‘Bij mooi weer klagen de boeren. Als het regent, sakkert de horeca. En uiteindelijk is het toch Europa dat de isobaren uitstippelt en bepaalt waar de hoge- en lagedrukgebieden komen te liggen.’ De Vlaamse meerderheidspartijen CD&V en sp.a volgen de N-VA in haar eis om de weerkundige bevoegdheid te herfederaliseren.
Opvallend: aan de andere kant van de taalgrens klinken dezelfde verzuchtingen. Waals minister-president Rudy Demotte (PS) kondigde in zijn nieuwjaarstoespraak aan dat het weer ‘zo snel mogelijk opnieuw naar het federale niveau moet. Een federaal weerbeleid is in het belang van alle Belgen.’
Professor André Decoster van de Koninklijke Meteorologische Universiteit (KMU) geeft Demotte en Peeters gelijk. ‘Uit mijn berekeningen blijkt dat zowel Vlaanderen als Wallonië te lijden hebben onder hun eigen weerkundige politiek. De regengebieden en storingen zijn niet evenredig verdeeld over het land. Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest profiteert mee van de Vlaamse en Waalse initiatieven zonder dat het extra geld op tafel moet leggen.’
Om die reden verzet Brussel zich tegen een herfederalisering van het weer. ‘Wij zitten met een microklimaat dat zeer specifieke noden heeft’, verklaart Brussels minister-president Charles Picqué (PS). ‘Daarom willen we ons eigen beleid kunnen voeren, weliswaar gefinancierd door de naburige gewesten.’
Ook de Duitstalige Gemeenschap laat van zich horen. ‘Wij zijn radicaal tegen een herfederalisering van het weer’, moppert Duitstalig minister-president Karl-Heinz Lambertz (PS). ‘In Namen vinden wij makkelijker gehoor dan in Brussel. Als het sneeuwt in de Oostkantons, is dat goed voor de toeristische industrie in heel Wallonië. Niet alleen wij profiteren. Als het weer opnieuw bedisseld wordt in de schoot van de federale regering, zal men de Hoge Venen weerom schromelijk over het hoofd zien, met minder sneeuw en minder toeristen tot gevolg.’
Alexander De Croo:
‘Belangrijk bij eigen weerbeleid is dat we de richtlijnen van de Europese Commissie volgen’
Verschillende belangengroepen hebben al aangekondigd om volgende donderdag te gaan betogen in Brussel tegen de herfederalisering van de weerkundige bevoegdheid. Onder hen bevinden zich vertegenwoordigers van de thermometer- en paraplulobby. Een kleine splintergroep ijvert voor de privatisering van het weer, omdat de politisering van het weer marktverstorende effecten heeft en de economie te sterk beïnvloedt.
In de federale regering is alvast de strijd om het nieuwe postje losgebarsten. Volgens bevoorrechte getuigen zou Paul Magnette (PS) met de nieuwe bevoegdheid gaan lopen, al legt Open Vld zich daar niet zomaar bij neer. ‘Het is zeer belangrijk dat we bij ons eigen weerbeleid de richtlijnen van de Europese Commissie volgen’, verklaart voorzitter Alexander De Croo. ‘Dat is de enige manier om uit de weerkundige crisis te geraken waarin we ons nu bevinden.’
Voor een herfederalisering van het weer is in principe een grondwetswijziging nodig, maar premier Elio Di Rupo (PS) heeft al laten verstaan dat een krabbel op een vodje papier volstaat.