De Belgische constructie dreigt nog sneller uit elkaar te vallen dan geologen aanvankelijk hadden gevreesd. Het recente succes van de N-VA zorgde dan wel voor een indrukwekkende aardverschuiving, maar het onderliggende probleem sleept al aan sinds de jaren veertig. De riolen die het overtollige Vlaamse geld naar Wallonië moeten afvoeren, blijken immers in zo’n krakkemikkige staat te zijn dat het hele Belgische grondgebied op imploderen staat.
Enkele dagen geleden verdween een volledige Mechelse wijk in een gapend gat, terwijl er ook in Gent problemen waren. Daar kon de riool de druk van het geld niet meer aan na de succesvolle koopzondag, zodat het wegdek van de winkelstraat Lange Munt met een knal openbarstte.
‘Met de drukke eindejaarsperiode in zicht houd ik mijn hart vast. Onder de schijnbaar solide oppervlakte gaapt de leegte’, zegt Claudia Van Rotten van Opzoekingscentrum voor de Wegenbouw (OCW) terwijl ze naar de grond wijst. ‘Vlaanderen is gebouwd op een tikkende tijdbom. Ooit komt die tot uitbarsting. Iedere week tellen wij meer barsten, verzakkingen en uitstulpingen. Als er vóór 2014 niets gebeurt, krijgen we te maken met een algehele ontwrichting van het dagelijkse leven.’
De riolen onder het Vlaams Gewest worden amper onderhouden, terwijl sommige stukken inmiddels al een eeuw oud zijn. In totaal loopt er zowat 40.000 kilometer rioolpijp onder onze voeten, waarvan een groot stuk werd aangelegd in jaren vijftig en zestig, toen de Belgische sociale zekerheid vorm kreeg.
‘Aanvankelijk dienden de rioolpijpen om Vlaams geld naar Brussel te stuwen. Later, toen de instorting van de Waalse economie op kruissnelheid kwam, werd het geld doorgepompt naar het zuiden van het land’, zegt historica Lyn Dumojan (UGent). ‘De riolering is voorzien op franken. De komst van de grotere en zwaardere euromunten heeft het verval enkel sneller doen verlopen. Stilaan moeten we vaststellen dat de riolen niet meer geschikt zijn voor geldtransfers. Steeds meer euro’s sijpelen weg en belanden niet op hun bestemming.’
Dat is uiterst slecht nieuws voor premier Elio Di Rupo. Die heeft het Vlaamse geld nodig om zijn hoogst labiele begroting weer in evenwicht te krijgen. ‘Dit probleem moet dringend opgelost worden. De Vlaamse riolen zijn niet meer veilig’, meldde de nieuwbakken eerste minister. ‘Het Vlaams gewest zal een inspanning moeten leveren opdat de wankele welvaart van Wallonië niet in het gedrang komt.’
Vlaams minister-president Kris Peeters (CD&V) stelt voor om het overtollige geld voorlopig af te voeren via vrachtwagens, camionetten en paardenkoetsen. ‘Zolang dat geld maar verdwijnt!’, trok Peeters van leer. ‘Het maakt mij niet uit hoe.’
Di Rupo ziet het idee van Peeters echter niet zitten. ‘Het is onmogelijk om zo de toekomst van alle Belgen, Brusselaars en Walen veilig te stellen. Wij vragen Vlaanderen om een structurele oplossing uit te dokteren.’
Premier Di Rupo:
‘Wij vragen Vlaanderen om een structurele oplossing uit te dokteren’
Naar verluidt heeft oud-premier Jean-Luc Dehaene (CVP) zijn diensten reeds aangeboden aan de koning. Dehaene staat bekend als de Loodgieter en zou dus iets moeten kennen van rioleringen en afvoerpijpen. Maar de liberale partijen in de regering zien zijn tussenkomst niet zitten. ‘Er zijn ingrijpende hervormingen nodig. Een beetje oplapwerk zal dit keer niet meer baten’, liet Alexander De Croo weten aan al wie het wilde horen vanuit de file op de Ring rond Brussel.