De onverwachte dood van de Arabische ondernemer Osama Bin Laden brengt Al Qaida, een wereldwijde distributeur van terreur, in lastig vaarwater. Onder zijn impuls zette de organisatie vanaf eind de jaren negentig een ongeziene expansie in. Via zijn holding fungeerde de zakenman als één van de grote geldschieters van de groep. Die bron van inkomsten lijkt eerstdaags te zullen opdrogen.
Echter, nog veel kwalijker is dat het ratingbureau Moody’s de kredietwaardigheid van Al Qaida een stuk lager inschat: de rating is gezakt van AA- naar A+. Daardoor wordt het voor de multinational een pak duurder om geld te lenen. ‘Osama Bin Laden had contacten met financiers uit alle hoeken van de wereld’, argumenteert Moody’s. ‘Nu dat wijdvertakte netwerk wegvalt, rijzen er vragen over de liquiditeit van de groep.’
Het ratingbureau raadt het management van lopende zaken aan om snel een waardige opvolger voor Al Qaida aan te duiden met volledigheid van bevoegdheden. ‘Er moet daadkrachtig opgetreden worden. Structurele besparingen zijn noodzakelijk om het voorbestaan van de groep te vrijwaren’, adviseert Moody’s. ‘Een stammentwist tussen rivaliserende fracties zou de aandacht van speculanten kunnen trekken, met zware gevolgen voor het economische weefsel van Al Qaida. De organisatie zal snel duidelijkheid moeten scheppen om niet afgestraft te worden door de internationale markten.’
Ayman al-Zawahiri, die Bin Laden ad interim opvolgt als voorzitter van de raad van bestuur, reageerde geprikkeld op de verlaagde rating. ‘Wij zullen bewijzen dat Al Qaida dit verlies – hoe groot het ook mag lijken – kan opvangen. Elke dag opnieuw geven gemotiveerde medewerkers hun leven om van ons bedrijf een sterk merk maken’, zei al-Zawahiri tegen de Arabische zakenzender Al Jazeera. ‘De economische fundamenten van deze onderneming blijven zeer robuust.’
Toch zijn analisten ongerust over de prestaties van Al Qaida. Al enkele kwartalen op rij moet de groep zwakke cijfers voorleggen. Volgende maand maakt de islamitisch geïnspireerde distributeur nieuwe kwartaalcijfers bekend. ‘De algemene verwachting was al dat die geen beterschap zouden brengen’, aldus beursspecialist Pascal Paepen. ‘Met het wegvallen van Bin Laden lijkt het nog moeilijker om de negatieve spiraal te doorbreken. De markt verwacht een krachtig signaal van het bestuur.’
De Amerikaanse economiste Loretta Napoleoni vreest zelfs dat Al Qaida zijn businessmodel zal moeten herdenken. ‘Heel wat kleine organisaties presenteren zich als franchisenemers van het moederbedrijf, maar betalen geen licentierechten’, aldus Napoleoni. ‘De groep zal strenger moeten toezien op het gebruik van haar naam.’
Beursspecialist
Pascal Paepen:
‘De markt verwacht een krachtig signaal van het bestuur van Al Qaida’
Het aandeel van Al Qaida werd gisterenochtend meteen geschorst op de beurs van Shanghai. Eind deze week houdt de groep spoedberaad in haar hoofdzetel in het Pakistaanse Islamabad. Er zouden al informele contacten geweest zijn met de regering van Pakistan, maar heel wat politici zijn gekant tegen staatssteun zolang de organisatie haar toplui royale bonussen blijft uitkeren.