Dat de prinses haar opmerking al maakte bij de hapjes – gerookte heilbot met preischeuten, citroensap en wat bieslook – maakte het des te pijnlijker
Het zijn geen makkelijke tijden voor koninklijke families. Overal in Europa zijn de familiediners voor nieuwjaar geëindigd in ruzie. Het komt er nu op aan de brokken te lijmen vooraleer het volgende familiefeest er aan komt.
Ongepast
In het Verenigd Koninkrijk was het Kate Middleton, de verloofde van de Britse prins William, die de ruzie ontketende. Tijdens het nieuwjaarsdiner in Windsor Castle maakte ze een opmerking over de muts van vossenbont van Queen Elisabeth.
Tijdens het hoofdgerecht – een door prins Charles persoonlijk geschoten wilde fazant – vroeg de Queen aan Middleton wat ze van de muts vond die de koningin droeg op kerstdag, toen ze zich naar jaarlijkse gewoonte geheel tegen haar zin onder het Britse publiek begaf. Middleton antwoordde dat ze het ongepast vindt om in deze tijden nog echt bont te dragen, omdat die arme vosjes vaak onnodig moeten lijden. Daarop liep Elisabeth rood aan en negeerde Middleton voor de rest van het diner.
Republiek
Een slippertje van Kate, zo vindt de Britse royaltywatcher Pam DelaMontagne. “Op zich heeft Kate niet zo heel veel verkeerd gedaan. Ze heeft gesproken wanneer onze Queen het haar vroeg, zoals het hoort volgens het protocol. Maar een eigen mening hebben over bont en de vossenjacht is not done in Britse adellijke kringen. De vossenjacht is een traditie waar je niet mag aan raken. William heeft het verzuimd Kate hierover te informeren.”
In Laken creëerde prins Filip van bij het voorgerecht – kreeftensoep – een ijzige stilte toen hij aan zijn vader lacherig vroeg wanneer hij nu eens op pensioen ging gaan en wanneer hij koning mag worden. Koningin Paola probeerde de sfeer nog te redden met de vraag ‘iemand nog soep?’, maar het kwaad was geschied. Bij het nagerecht – pannacotta-ijs met frambozencoulis – viel zelfs het woord ‘republiek’, wat in Laken not done is. Koningin Paola was ook kwaad omdat het niet gepast is in het paleis over zaken te praten waar de kinderen bij zijn.
Middeleeuwse protocollen
In Denemarken ontstond er ruzie toen prinses Marie Agathe Odile, de gravin van Monpezat, zei dat ze de meeste cartoons over het koningshuis die in 2010 waren gepubliceerd, bijzonder grappig vond. Dat lag gevoelig, omdat niemand van de royalties met de cartoons kon lachen, maar dat niet luidop durft zeggen omdat het in Denemarken politiek niet correct is om tegen cartoons te zijn. Dat de prinses haar opmerking al maakte bij de hapjes – gerookte heilbot met preischeuten, citroensap en wat bieslook – maakte het des te pijnlijker.
Volgens royaltywatcher Jan Van den Berghe is het fenomeen tekenend voor de moeilijkheden waarin de Europese koningshuizen zich bevinden. Ze hanteren middeleeuwse protocollen, die bijvoorbeeld zeggen dat als de Queen vraagt naar wat je vindt van haar muts, je moet antwoorden. Maar in de zeventiende eeuw was een vraag over een muts met vossenbont compleet ongevaarlijk, terwijl ze nu maatschappelijk gevoelig ligt. Hetzelfde gaat op voor cartoons, waar in de middeleeuwen moslims in Denemarken minder problemen mee hadden dan nu.
In Nederland verliep het diner rimpelloos. Prins Alexander praatte de hele maaltijd vol over de fantastische prestatie van het Nederlands elftal op het WK voetbal in Zuid-Afrika in 2010.