Reeds jaren doen geruchten de ronde over permanente overboekingen en abominabele dienstverlening in de gevangenis van Vorst. Af en toe konden misnoegde klanten hun verhaal kwijt in de media, maar die waren nooit echt geloofwaardig omdat het telkens om onbetrouwbare criminelen bleek te gaan. Ook enkele sporadische en weinig opgemerkte stipheidsacties van het personeel wezen in de richting van wantoestanden. Maar harde bewijzen werden nooit geleverd.
Tot nu. Want enkele ‘mystery shoplifters’ in dienst van de Belgische Justitie brachten eerder deze week een bezoek aan de gewraakte gevangenis. De anonieme klanten, die er bijbaantjes als onderzoeksrechter of voorzitter van Brusselse rechtbanken van eerste aanleg op nahouden, maakten gedetailleerde aantekeningen over de accommodatie en de service van het personeel. Hun rapport is vernietigend.
‘De familiesuites blijken slechts negen vierkante meter groot en er zijn maar twee bedden aanwezig, ook al zijn ze bedoeld voor groepen van minstens drie personen’, aldus mystery shoplifter Luc Hennart. ‘De eenpersoonskamers missen essentiële hygiënische basisvereisten, zoals een toilet of stromend water. Bovendien is er nergens een kluis op de kamer. Bij het inchecken vind je geen chocolaatje terug op je hoofdkussen. Wij zijn geschokt door die mensonwaardige omstandigheden!’
Minister van Justitie Annemie Turtelboom (Open Vld) reageert koeltjes: ‘Het gaat hier om een momentopname zonder enige ruimere kadering. Voor zover ik het begrepen heb, zijn de mystery shoplifters maar enkele uren in de gevangenis van Vorst gebleven. Ze hebben een aantal kamers bekeken, maar hebben er uiteindelijk geen geboekt. Dat geeft een vertekend beeld. Ik zie niet in hoe je de ware waarde van onze arrangementen kunt beoordelen zonder ze daadwerkelijk te beleven.’
De minister toont zich wel overtuigd van het nut van mystery shoppers. ‘Ik ben bereid om op een systematische manier mystery shoplifters in te zetten om de service in de gevangenissen te beoordelen. Maar dan moet het wel om échte klanten gaan, die onze arrangementen tot het laatste jaar doorlopen. We zoeken daarbij zowel shoplifters die onze kortlopende promoties met strafvermindering wegens goed gedrag willen testen, als shoplifters die het levenslange arrangement zonder kans op vervroegde vrijlating beoordelen.’
‘Bij het inchecken vind je geen chocolaatje terug op je hoofdkussen!’
‘Ikzelf engageer me om hun rapporten ernstig te nemen en er de nodige acties aan te verbinden’, geeft Turtelboom nog mee. ‘Zodra ik het allerlaatste rapport heb, tenminste. Ik sta immers een totaalaanpak voor de gevangenissen voor, geen geïsoleerde maatregelen op basis van gedeeltelijke informatie. Aangezien ik de vrijlating van de laatste mystery shoplifter over pakweg 45 jaar verwacht, moet een oplossing in de loop van de tweede helft van deze eeuw een haalbare kaart zijn.’