‘We moeten de zaken durven benoemen zoals ze zijn’, zegt Nikolai Astenov (33), vader van zes. ‘Als Geert Versnick spreekt over kansarme ouders, vaak van vreemde afkomst, dan heeft hij het over ons, de Roma. Het klopt dat wij onze kinderen niet naar de kleuterschool sturen. Waarom zouden we ook? Er valt gewoon niets te stelen. Het wrede oog van de kleuterjuf houdt de grijpgrage handen van onze kinderen angstvallig in de gaten. Zij treedt op als een onverbiddelijke gendarme.’
Elena, de echtgenote van Nikolai, knikt schuchter. ‘Wat ben ik ermee dat mijn kindjes Nederlands oppikken als ze ’s avonds scheel zien van de honger omdat ze nergens een appeltje, een peer of een worstenbroodje hebben kunnen jatten?’, fluistert ze met betraande ogen.
Ook de jonge vader Martin Bolsakev (29) vindt dat de Gentse OCMW-voorzitter te hard van stapel loopt. ‘Alle beetjes helpen om rond te komen. Met enkel een leefloon redden we het niet. Vandaar dat ieder gezinslid de baan opgaat voor levensnoodzakelijke gauwdiefstal. Dat betekent dat er geen tijd overblijft voor schoolse activiteiten. Jammer, maar liever een leer- dan een groei-achterstand. De kleuterschool past niet in ons businessmodel.’
Dat zijn jongste kinderen niet naar school gaan, heeft nog een bijkomend voordeel, stelt Martin: ‘Hoe slechter hun Nederlands, hoe minder ze kunnen verklappen aan de flikken.’
Sleuren de Roma hun kinderen dan niet mee in een vicieuze cirkel? Als ze een onoverkomelijke leerachterstand oplopen, maken ze later minder kans op een baan. ‘Ach, wij maken ons geen illusies. Zónder leerachterstand zijn ze evengoed gesjareld op de arbeidsmarkt’, beseft Nikolai.
Pedagoge Sylvia Van Nieuwenhuyse (UGent) waarschuwt dat het probleem veeleer bij het onderwijs dan bij de ouders ligt. ‘Als je het leefloon van de ouders afpakt, zullen zij hun kinderen pushen om nog meer te stelen. Dan zitten ze nog altijd niet op de schoolbanken. De enige oplossing is het kleuteronderwijs zelf hervormen opdat het aantrekkelijker wordt voor de vele Roma uit Bulgarije en Roemenië.’
Hoe ziet zij dat concreet? ‘Het is maar een kleine moeite om meer koper te gebruiken in het schoolmeubilair. Wanneer Romakindjes dat koper lospeuteren, kan hun vader het versjacheren op de zwarte markt. Ook moeten juffen hun handtas minder krampachtig bij zich houden, zodat kleuters de kans krijgen om af en toe een cent mee te graaien’, geeft Van Nieuwenhuyse enkele voorbeelden.
Nikolai Astenov:
‘Zónder leerachterstand zijn mijn kinderen evengoed gesjareld op de arbeidsmarkt’
Uit protest tegen het voorstel van Versnick hebben boze Roma alvast de wieldoppen gestolen van zijn chique Duitse wagen. ‘Het gaat om een symbolische actie’, benadrukt Martin.
De Gentse politie verrichtte al enkele symbolische arrestaties in de zaak. ‘Wij weten ons gesterkt door de harde, asociale uitspraken van Versnick’, beweert een agent. ‘Binnenkort introduceren we netten om brossende kinderen te vangen. Dat wordt leuk. Vanmorgen heb ik de chocoladekoek van een spijbelende kleuter afgepakt en ook dat deed deugd.’