De wijfjes zijn dik en versieren zich met spandex om mannetjes aan te trekken
In de negentiende eeuw joegen aristocraten en gegoede burgers vaak op marginalen. Ze werden samengedreven in vervuilde industriegebieden en ingezet in koolmijnen, rubberfabrieken en textielhallen. Een deel van de marginalen werd geleidelijk aan gedomesticeerd en kon al na enkele generaties samenleven met mensen. Een ander deel bleef wild en onhandelbaar en stierf niet zelden een gewelddadige dood.
Het dierenpark van Planckendael bevat al sinds 1960 een kleine populatie Europese wilde marginalen. De tweevoetige zoogdieren, die net als bonobo’s en chimpansees tot de hominiden behoren, staan bekend als luid, schrander en zeer agressief. Mannetjesmarginalen zijn pezig en mager, en tonen vaak littekens van gevechten met andere bronstige mannetjes. De wijfjes zijn dik en versieren zich met spandex om mannetjes aan te trekken.
Vettige hoofdpels
‘In het wild sterven marginalen meestal na dertig jaar’, zegt de hoofdopzichter van het marginalenhuis in Planckendael, Hans Cremmery. ‘Hun agressieve gedrag werkt zelfdestructie in de hand. Ook hun dieet van gevaarlijke alcohol, vetten en rauw vlees zorgt voor een vroegtijdige dood. In Planckendael kunnen marginalen tot vijftig jaar worden door hun voeding aan banden te leggen en door de groepjes klein te houden. Anders breekt er geheid ruzie uit.’
Het marginalenwijfje Topanga was al een tijdje zwanger van alfamannetje Gianni. Bij het bezoek van De Rechtzetting aan het marginalenhuis zit Gianni zelfverzekerd in het rond te kijken. Hij strijkt voortdurend zijn vettige hoofdpels plat met speeksel. ‘De zwangerschap verliep probleemloos. We moesten Gianni wel voortdurend van bij Topanga weghouden’, zegt Cremmery.
Gedomesticeerd
Topanga heeft het marginalenjong liefdevol in de armen genomen. Het is een jongetje met de naam Tiësto, genoemd naar de Nederlandse top-dj. ‘Het is de eerste geboorte van een wilde marginaal in gevangenschap sinds 2002 en dus erg belangrijk, want wilde marginalen komen in de buitenwereld niet zo vaak meer voor. Ze zijn bijna allemaal gedomesticeerd of gestorven’, zegt Cremmery nog.
Volgens het WWF leven er in Europa nog zo’n drieduizend wilde marginalen en is de diersoort met uitsterven bedreigd doordat hun territorium steeds vaker ingepalmd wordt door uitheemse hominiden.