Slagerszooon Jan Becaus groeide op in een Gentse volksbuurt. Sinds 1985 is hij een vaste waarde van het VRT-journaal en laat hij zich voorstaan op uiterst keurig Nederlands. Het VRT-journaal geldt dan ook al sinds jaar en dag als een platform voor de Nederlandse standaardtaal. De journalisten hebben een voorbeeldfunctie voor de Vlaamse bevolking, die anders niet zo vaak in contact komt met het gesproken Algemeen Nederlands. Die voorbeeldfunctie komt echter onder druk te staan door de opkomst van sms- en internettaal en het groeiende zelfbewustzijn van regiolecten zoals het West-Vlaams en het Limburgs.
‘Men ervaart de normerende invloed van het VRT-journaal tegenwoordig als betuttelend’, zegt Jan Becaus. ‘Ik was geschokt toen men mij op een chatkanaal uitschold voor taalnazi nadat ik er een man op attent gemaakt had dat ‘Leest uw ook soms het journaal zonder u bril?’ een grammaticaal incorrecte zin was. Ook lachte men met mijn neiging om vreemde namen en woorden uit te spreken zoals dat in de brontaal gebeurt. Nochtans denk ik dat dat een verrijking is voor de taal van de Vlaming.’
Becaus zette zijn ontgoocheling met de huidige taaltoestand om in een ludieke actie. Vanaf vandaag zal hij het journaal voorlezen in het Gents. ‘Gents is de taal waar ik mee opgegroeid ben’, glimlacht het nieuwsanker met zichtbare vertedering. ‘Als Vlamingen correct taalgebruik tegenwoordig ervaren als een beknotting van hun vrijheid, dan staat het mij vrij om even onverstaanbaar uit de hoek te komen.’
De reacties op het voornemen van Becaus zijn gemengd. Lieven Verstraete, afkomstig uit Brugge, vindt zijn actie ‘ongepast’. ‘Wij hebben al jaren te kampen met vooroordelen’, zegt Verstraete. ‘Ik span me al mijn hele carrière in om van het stigma af te geraken dat West-Vlamingen onverstaanbare boeren zijn. Ik begrijp Jans frustratie, maar hiermee zal hij alleen het clichébeeld bevestigen dat Gentenaars onmogelijke dwarsliggers zijn.’
Becaus’ stadsgenoot Freek Braeckman daarentegen vindt het een goed idee: ‘Ik vind het knap dat Jan dit durft. Tegelijk is het voor een Gentenaar ook zeer naturel om zijn goesting door te drijven.’
De 64-jarige journalist laat de commentaar niet aan zijn hart komen. ‘Iemand moet stelling durven in te nemen’, zegt hij laconiek. Hij staat naar eigen zeggen te popelen om de studiogasten aan te spreken met typisch Gentse uitdrukkingen als ‘Oaze’k tegen u zegge: vuilbak, doet uwe scheel ope, tons wille’k u huure’ of ‘Jawadde, gij klein spuuk, es da ne schuune loezekabba diede gaa aan hèt!’
Lieven Verstraete:
‘Hiermee bevestigt hij alleen het clichébeeld dat Gentenaars onmogelijke dwarsliggers zijn’
Becaus voegt er nog aan toe dat hij overweegt het weerbericht te laten presenteren door Gents volksfiguur Pierke Pierlala. ‘Dienen es van de ratte geneukt en hij hee vossesteerte g’ete’, zegt Becaus met een kwinkslag.