De vereffening van Arco, de financiële holding van de christelijke werknemersbeweging ACW, bezorgt de overheid heel wat financiële kopzorgen. De coöperatieve spaarders van Arco, voornamelijk klanten van het vroegere Bacob, zijn immers beschermd door een staatswaarborg, en dus moet de staat hun geld volledig terugbetalen, goed voor anderhalf miljard euro. De Vlaamse Federatie van Beleggers (VFB), die de niet-coöperatieve, egoïstische beleggers vertegenwoordigt, is daar allerminst tevreden mee, en daagt de Belgische staat voor de rechter. Ze eist dat ook de gewone aandeelhouders volledig door de overheid terugbetaald worden.
Maar daar blijft het niet bij. Nu eisen ook coöperatieve aandeelhouders van de voormalige Bank van de Arbeid hun geld terug van de staat. ‘Precies 77 jaar geleden ging onze bank failliet in gelijkaardige omstandigheden als Arco vandaag’, verklaart woordvoerder Emile Moyson. ‘Maar wij hebben toen géén staatswaarborg gekregen. Wij eisen een gelijke behandeling voor àlle coöperanten, los van hun zuil. Wij willen dus ook ons geld van de staat, plus 77 jaar interesten!’
De Bank van de Arbeid was een socialistische bank van de Coöperatieve Vooruit. Ze was gesticht in 1913 door Edward Anseele, en vormde twee decennia lang het koninginnestuk van het Gentse coöperatieve socialisme. In de bankencrisis van 1934 ging ze echter failliet omdat ze te veel had gegokt met risicovolle beleggingen en exotische producten. De spaarcenten van veel arbeiders en de financiële reserves van de socialistische beweging gingen erdoor verloren.
Verbitterde arbeiders begonnen uitzichtloze stakingen, verweten hun organisaties laksheid en onmacht en zochten hun toevlucht in het communisme. Hun geld zagen ze echter nooit terug. ‘Terwijl de regering later dat jaar wel geld op tafel legde om de Algemeene Bankvereeniging, de bank van de Boerenbond, te redden en het geld van hun coöperanten veilig te stellen’, fulmineert Moyson. ‘Dat is dus twee keer op minder dan één eeuw dat de Kattekoppen met het geld van de staat gaan lopen, terwijl wij eerlijke socialisten in de kou blijven staan! Dit bewijst eens te meer dat de sociale strijd nog niet gestreden is en dat de arbeider immer waakzaam dient te blijven. Het Plan, niets dan het Plan, gansch het Plan!’
Naast de Belgische staat daagt Moyson ook de provincie Oost-Vlaanderen en de stad Gent voor de rechter. ‘Die hebben meer dan een halve eeuw de vruchten mogen plukken van de activa van de failliete bank. Met name deed de hoofdzetel van de Bank van de Arbeid jarenlang dient als kantoren, als culturele ruimte of als leegstaand krot, naargelang de noden van het moment. Maar op geen enkel moment hebben deze overheden er ook maar eventjes aan gedacht om ons, gedupeeerde coöperanten, te laten delen in de winsten die ze daaruit puurden!’
Coöperant Moyson: ‘Wij eisen een gelijkaardige staatswaarborg als de Kattekoppen van Arco’
Provinciegouverneur André Denys laat in een eerste reactie verstaan dat hij als rasechte liberaal niet gelooft in coöperaties en hun bestaan dus op ideologische gronden ontkent.